چگونه کودکانمان خود راهبر شوند؟
چگونه به دانش آموزان ماهیگیری بیاموزانم؟
«من آموزگار دروس نیستم،بلکه آموزگار دانش آموزان هستم»
کسی که خود را معلم درس ها می داند می کوشد تا ذهن دانش آموزان راپر از اطلاعات کند وبه اصطلاح کتاب راتمام کند درحالیکه معلم ادنش آموزان می کوشدبا مشارکت خود آنان کلاسی فعال وشاد را تا پایان سال بگذراند.
کلاس درس به قایقی شباهت درد که سر نشینان آن درجستجوی ساحل اند.
به این سبب همه ی افرادی که دراین قایق هستند، باید موتورهای حرکتی خود را روشن کنند تا مسیر حرکت وسرعت آن قابل قبول باشد.متا سفانه در بیشتر کلا سها این تنها معلم است که با موتور خود ، قافله علم رابه حرکت در می آورد وجالب آنکه دانش آموزان در مسیری خلاف اوپارو می زنند.
باید موتورهای «خود راهبری» دانش آموزان فعال شود.برای این که دانش آموزان موتورهای خود راهبری راروشن کنند ودانش آموزانی مستقل بار آیند معلم باید راهکار های مهم واساسی زیر را درمورد آنان اعمال کند:
1- مهارت خود آغازگری؛ بیشتر آموزش ها با یک نفر به نام معلم آغاز می شود.اما طبق دست آوردهای جدید،توصیه می شود که معلمان اجازه بدهند همه ی بچه ها فعالیت را شروع کنند .او به جای این که بگوید: «من این آزمایش یا این درس را شروع می کنم، خوب گوش کنید تا یاد بگیرید» یا «ساکت باشید می خواهیم درس را شروع کنیم خیلی عقب هستیم» باید بگوید: « بیائید این فعالیت را شروع کنیم.همه باید آن راتجربه کنیم وبرای رسیدن به هدف ها بکوشیم.آیا آماده هستید؟»
2- مهارت خود مشاهده گری؛ دراین راهکار ،همه ی بچه ها باید بطور شخصی وگروهی، رخ داد ها وپدیده ها ی اموزشی را تجربه کنند ومشاهدات دست اول داشته باشند تا بتوانند در جریان چلش ها ی ایجاد شدهف فهم ودرک خود راافزایش دهند.
متاسفانه برخی معلمان، وقایع وروی دادهایی را که مشاهده کرده اند،برای دانش آموزان تعریف می کنند.در صورتی که در این نوع ارتباط ،فراگیرندگان غیر فعال ودر نتیجه یادگیری صورت نمی گیرد. مثلا معلم نباید بگوید:«پس طبق آزمایش می فهمیم جامد شکل ثابتی دارد درحالیکه مایع شکل ثابت ندارد وبه شکل ظرف در می آید» بلکه باید بگوید: «حال بیائید طبق آزمایشی که انجام داده اید تفاوت جامد ومایع را دربرگه ای بصورت فردی گزارش کنید وسپس درگروه نظر خود راگفته وبه یک نظر گروهی برسید وبرای کلاس گزارش دهید»
3- مهارت خود کنترلی وخود قضاوتی؛ در آموزش فعال ومشارکتی، تنها معلم حق ندارد دانش آموزان را ارزش یابی کند؛زیرا در این شیوه، مهارت وتوانایی کنترل خود تقویت می شود . ارزش یابی از عملکرد بصورت فرایندی است که توسط خود دانش آموز وهدایت معلم صورت می گیرد چراکه نتیجه وپایان مسئله مورد نظر نیست. مثلا معلم نگوید: «حسن ویژگی جامد ومایع رابگو؟» بلکه بگوید: « اکنون دانش آموزان در گروه ببیند نظری را که برای آزمایش جامد ومایع نوشته اند تا چه اندازه به نظر گروه نزدیک است ؟ » یا« حسن، نظر تو در ابتدا جلسه گروه وتا پایان جلسه گروه چقدر تغییر یافته ؟»
امروزه ، بیش از هر زمانی ، آموزش وپرورش به تغییر اندیشه ها وباور به پویایی مراکز اموزشی دارد ودراین مسیرف معلمان از اولویت خاصی بر خوردارند. بنابراینف امید است این توضیحات در تکوین تصورات واندیشه های آنان در مورد روی کرد جدید تدریس موثر باشد.
نویسنده: مجید رحمانی –دبیر واستاد دانشگاهmajid-1350.mihanblog.com
